Ιάκωβος Βαραδαίος

(; – 578 μ.Χ.). Σύρος μοναχός και επίσκοπος Εδέσσης. Ήταν μαθητής του μονοφυσίτη πατριάρχη Αντιοχείας, Σεβήρου. Μετά την απομάκρυνση του Σεβήρου από τον θρόνο (518), οι εκκλησιαστικές κοινότητες των μονοφυσιτών κινδύνευαν να διαλυθούν, γιατί δεν είχαν επισκόπους, εξαιτίας των απαγορευτικών μέτρων του Ιουστινιανού. Τότε, ο Ι. μετέβη στην Κωνσταντινούπολη με τον μοναχό Θεόδωρο. Εκεί με την προστασία της αυτοκράτειρας Θεοδώρας, χειροτονήθηκε κρυφά επίσκοπος Εδέσσης με δικαιώματα μητροπολίτη στη Συρία, στη Μεσοποταμία και στη Μικρά Ασία (543). Έκτοτε άρχισε η έντονη δράση του Ι., ο οποίος φορώντας κουρελιασμένα ρούχα περιφερόταν σε διάφορες περιοχές, κηρύττοντας τη διδασκαλία του μονοφυσιτισμού. Ίδρυσε νέες θρησκευτικές κοινότητες και χειροτονούσε ο ίδιος τα ηγετικά στελέχη τους. Έφτασε μέχρι την Αίγυπτο, όπου χειροτόνησε δύο νέους επισκόπους σε κάποιο μοναστήρι, οι οποίοι τον βοήθησαν να σχηματίσει πολυμερή ιεραρχία. Σε ενέργειές του οφείλεται και η κατάληψη του πατριαρχικού θρόνου της Αντιοχείας από μονοφυσίτη, τον Σέργιο. Ο Ι. θεωρείται σωτήρας του μονοφυσιτισμού. Από αυτόν πήραν οι μονοφυσίτες την ονομασία ιακωβίτες (βλ. λ.).